پیش تر در مقاله ای به تاریخچه و سیر تحوالت روغن های صنعتی اشاره کردیم اما امروز در این مقاله سعی داریم شمارا با انواع روغن های صنعتی اشنا کنیم. روغن های صنعتی در یک تقسیم بندی کلی به دو دسته تقسیم می شوند: .1 با پایه نفتی .2 بر پایه گیاهی
روغن های صنعتی با پایه نفتی:
روغن های صنعتی با پایه نفتی طیف استفاده گسترده ای از روغـن های صنــعتـی مخصوص ماشین آلات داخل منزل و ماشین آلات صنعتی و استفاده های عمومی را دارند . روغن های صنعتی معمولا در کوره های تقطیر نفت خام به دست می آیند و با گرفتن عناصر مضر مانند گوگرد و فسفر و افزودن عناصری که خواص روغن را بهبود می بخشد. افزودنی های روغن ، موادی هستند مانند که مقاومت روغن را در دمای بالا ثابت نگه می دارد و به پایداری ویسکوزیته کمک می کند و در نهایت سبب می شود که روغـن های صنــعتـی با پایه نفتی در شرایط کاری مختلف خواص فیزیکی و شیمیایی خود را ثابت نگه دارند.
روغن های صنعتی بر پایه گیاهی:
روغن های صنعتی بر پایه گیاهی همانطور که از نام آنها پیداست از فرآوری گیاهان خاص مانند (کاستور ، خردل و کلزا و….) به دست می آید. روغن های صنعتی بر پایه گیاهی به همراه افزودنی هایی که خواص روغن بر پایه گیاهی را بهبود می بخشند فرآوری و تولید می شوند.
روغن های صنعتی، همانطور که اشاره شد دارای طیف وسیعی از روغن ها با کاربرد صنعتی هستنــد. یکی از تقسیـــم بندی آنها بر اساس میزان گرانروی می باشد. روغن های صنعتی که برای روانکاری مورد استفاده قرار میگیرند با توجه با کاربردشان در روانکاری در صنایع سبک یا سنگین ، با یک غلظت مشخص ویسکوزیته مورد استفاده قرار می گیرند. روغن های روانکار که با نام روغن های سبک شناخته می شوند دارای با ویسکوزیته ۵ الی 1۰ سانتی استوک هستند و در صنایع سبک مورد استفاده قرار می گیرند. یک سانتی استوک (cSt1)برابر یک میلیمتر مربع بر ثانیه است ، برای مثال آب در دمای 2۰ درجه سانتـــی گراد دارای ویسکوزیته یک سانتی استوک (cSt1) می باشد.
1_ روغن های روانکارهای مهندسی
روانکارهای مهندسی طیف گسترده ای از روغن های روانکار هستند که برای کاربرد و مقاصد مختلف در صنعت از آنها استفاده می شود و معمولا برای هر مشخصه خاص روانکار مشخص به خود آن تولید می شود مثلا برای کاربرد طول عمر بالا یا دمای بالا یا دمای پایین یا سازگاری با مواد غذایی و در شرایط کاری در داخل دستگاه یا بیرون دستگاه باید در هر کدام از یک روانکار مشخص استفاده کنیم . لذا برای همین مقاصد روغن های روانکــار در صنایعی مانند : روغن گیربکس ، روغن کمپرسور ، روغن هیدرولیک و … مورد استفاده قرار می گیرند. روغن های سبک برای روانکاری ماشین آلات با سرعت بالا و بار کم مورد استفاده قرار می گیرد این روغن ها مناسب برای دستگاه های نساجی برای دستگاه های ساخت و تولید مانند تراش ، فرز ، سی ان سی (CNC)می باشند . این نوع از روغن ها به منظور روانکاری ماشین آلات با سرعت متوسط و بارهای متوسط مورد استفاده قرار می گیرد و برای روانکاری دستگاه هایی مانند دستگاه های چاپ ، دستگاه های هیدرولیک و … باید به سراغ روانکارها با ویسکوزیته بالاتر رفت. روغن های سنگین برای روانکاری ماشین آلات با سرعت پایین و بار متوسط و زیاد مورد استفاده قرار می گیرند. روغن ها با ویسکوزیته 1۰ الی ۳۰ سانتی استوک تا دمای 1۰۰ درجه سانتیگراد، برای روانکاری تجهیزات صنعتی در سرعت های پایین و تحت بار سنگین مانند چرخ دنده های مارپیچ و دستگاه های حفاری و…. مناسب هستند.
2_ روغن های انتقال حرارت
روغن های انتقال حرارت جزو گروه روغن های صنعتی هستند که از آنها در فرایند های عملیات حرارتی ، تبرید و … استفاده می شود. اساس این روغن ها همانطور که از نام آن نیز پیدا است برای گرفتن حرارت از محیط و قطعه کار می باشد و این روغن ها با ضریب انتقال حرارت مختلف برای کاربرد های گوناگون تولید می شوند. یکی از کاربرد های روغن های انتقال حرارت در فرآیند کوینچ کردن یا سریع سرد کردن در سیال پس از عملیات حرارتی مانند عملیات حرارتی پسا جوشکاری PWHT ، عملیات حرارتی بلبرینگ ها و …. می باشد.
3_ روغن انتقال قدرت – روغن هیدرولیک
روغن هیدرولیک جزو گروه روغن های صنعتی هستند که در سیستم های هیدرولیک مورد استفاده قرار می گیرند و همه آنها باید دارای مشخصه درجه خلوص بالا و ثابت اکسیداسیون باشند. روغن هیدرولیک به منظور انتقال قدرت در پمپ های هیدرولیک، هیدرو موتورها و سایر تجهیزات هیدرولیک مورد استفاده قرار می گیرید، روغن هیدرولیک باید داری گروانروی مشخص باشد اگر که گرانروی از حد مشخصی بیشتر باشد فشار زیادی برای به سیال در آوردن روغن به موتور دستگـــاه وارد می شود و از طرف دیگر اگر گرانروی روغن هیدرولیک از حد مشخصی کمتر باشد نمی تواند قدرت را انتقال بدهد و موجب نشتی زیاد در تجهیزات هیدرولیک می شود.
4_ روغن های برشی
روغن های برشی جزو گروه روغن های صنعتی هستند که از آنها در فرایند های مانند تراشکاری ، فرزکاری ، چرخ دنده تراشی و … استفاده می شود. وظیفـــه روغن های برشی دور کردن براده از سطح قطعه کار و خنک کردن ابزار براده برداری است این روغن ها به صورت گسترده در ماشینکاری سوپر آلیاژ ها استفاده می شوند.
در این مقاله ۴ دستـــه بزرگ روغن های صنعتی را بررسی کردیم، اما این ها شامل تمام دسته های روغن های صنعتی نمی شوند بلکه برخی از آنها متعلق دو دسته می باشند مانند روغن موتور که دو وظیفه روانکاری و وظیفه انتقال حرارت را دارد.
